Dieta monotematyczna w ciężkich przypadkach alergii (nietolerancji pokarmowych)

Alergia, zwana też uczuleniem albo nadwrażliwością, jest nadreaktywną, a więc niewspółmierną do zagrożenia odpowiedzią immunologiczną, spowodowaną wytworzeniem przez limfocyty pamięci immunologicznej swoistych przeciwciał, które po wykryciu alergenu inicjują uwolnienie mediatorów stanu zapalnego. Alergie mogą przybierać postać od łagodnych, jak na przykład lekka niestrawność, katar i łzawienie, poprzez przypominające zatrucie reakcje ze strony przewodu pokarmowego, ataki suchego kaszlu, duszności i wysypki skórne, do anafilaksji i zagrażającego życiu wstrząsu anafilaktycznego.

W procesie oczyszczania organizm nierzadko wybiera drogi wydalania toksyn przypominające reakcje alergiczne. Może pojawić się katar, zarówno ropny, jak i wodnisty, ropny kaszel, ropne zapalenie spojówek, ale najczęściej występują zmiany skórne – od drobnych, miejscowych wysypek do rozległych owrzodzeń. Pytanie brzmi: jak rozpoznać, czy są to objawy oczyszczania, czy alergii. Odpowiedź na to pytanie jest w gruncie rzeczy prosta: objawy oczyszczania ustępują po odstawieniu mikstury oczyszczającej, zaś objawy alergii ustępują po odstawieniu alergenu.

Eliminacja, która w odróżnieniu alergii od oczyszczania odgrywa rolę pomocniczą, w leczeniu alergii odgrywa rolę fundamentalną. Bez eliminacji bardzo trudno jest wyleczyć alergię, o ile w ogóle jest to możliwe.

Pierwszą rzeczą, którą należy bezwzględnie i radykalnie wyeliminować w trakcie leczenia alergii, a także wszelkich innych chorób, jest najgroźniejsza ze wszystkich, najbardziej podstępna i jednocześnie najczęściej występująca lektyna pokarmowa, jaką jest z pozoru niewinny gluten.

W przypadku lekkich alergii z reguły wystarcza wyeliminowanie tych produktów żywnościowych, których wyeliminowanie jest podstawowym warunkiem leczenia grzybicy skóry. By przyśpieszyć ustąpienie alergii, warto także wprowadzić dietę prozdrowotną.

Bywają przypadki alergii bardzo trudnej do leczenia, gdy reakcje uczuleniowe występują niemalże po wszystkim, więc nie sposób ustalić, który z produktów żywnościowych jest alergenem. W takim przypadku jedynym racjonalnym wyjściem jest wprowadzenie diety monotematycznej.

Jak sama nazwa wskazuje, istotą diety monotematycznej jest spożywanie przez dłuższy czas tych samych produktów. W przypadku alergii dieta monotematyczna powinna składać się z trzech podstawowych produktów: mięsa, białej kapusty i ziemniaków.

  1. Wiele gatunków mięsa jest niejadalnych dla alergików, dlatego należy indywidualnie dobrać gatunki mięsa najbardziej odpowiednie dla danego przypadku. Najczęściej dobrze tolerowane przez alergików są mięsa: młodych gołębi, królików, indyków, kóz, owiec (baranina), a także ryb słodkowodnych: sandacza, pstrąga, węgorza, leszcza, płoci, okonia, sazana (dzikiego karpia). Stosunkowo dobrze tolerowana jest wołowina, natomiast cielęcina, wieprzowina i mięso kurze rzadko kiedy są dobrze tolerowane przez alergików.
  2. Kapusta jest warzywem dostępnym przez cały rok w postaci surowej, a także i kiszonej, można więc z niej przyrządzać urozmaicone surówki. Jeżeli surowa kapusta wywołuje niestrawności, należy ją zblanszować. Jeśli to nie pomoże, należy kapustę ugotować, ale nie w wodzie, lecz w rosole. W tym celu należy liście kapusty pokroić na kawałki wielkości dłoni i wrzucić do gotowanego, najlepiej tłustego mięsa. Tym sposobem otrzymujemy bardzo pożywną i smaczną kapustę, która na zimno może stanowić substytut surówki, a na gorąco samodzielny posiłek.
  3. Węglowodany przyswajalne są niezbędne do utrzymania poziomu glukozy we krwi na poziomie fizjologicznym, zapewniającym prawidłowe funkcjonowanie zarówno mózgu, jak i mięśni. W zasadzie wszyscy alergicy dobrze tolerują skrobię zawartą w ziemniakach. Najbardziej wartościowe są ziemniaki upieczone bądź ugotowane w mundurkach. Można jeść je ugotowane po obraniu, albo usmażone na smalcu.

Przyprawy należy ograniczyć do soli i prawdziwego pieprzu. Do surówek można dodać oleju roślinnego i cukru do smaku.

Ważnym posiłkiem jest rosół, do którego można dodać korzeń pietruszki albo selera. Rosół można pić albo jeść z ziemniakami bądź białym ryżem, który także nie wywołuje reakcji alergicznych, więc z powodzeniem można nim zastąpić ziemniaki. Dopuszczalne jest także jedzenie wafli ryżowych.

Do picia najlepsza jest woda, ale można także pić czarną herbatę dowolnie posłodzoną cukrem.

Powyższy sposób odżywiania jedynie umownie można nazwać dietą, istotą której jest jakościowe bądź ilościowe ograniczenie substancji odżywczych, a więc na dłuższą metę jest szkodliwa. W tym przypadku takiego ograniczenia nie ma, bowiem dostarczamy organizmowi dostateczną ilość białek, tłuszczów, węglowodanów, witamin i substancji mineralnych. Jest ona tylko monotematyczna, co samo w sobie złe bynajmniej nie jest. Jedyną wadą diety monotematycznej jest jej monotematyczność, czyli brak urozmaicenia posiłków, nic ponadto. Natomiast względy zdrowotne nie stoją na przeszkodzie, by ten sposób odżywiania stosować przewlekle.

Musimy pamiętać, że faktyczną przyczyną alergii jest kontakt alergenu z systemem odpornościowym, co już samo w sobie jest patologią. Nadwrażliwość systemu odpornościowego jest jedynie następstwem owej patologii – objawem alergii. Tak więc lecząc alergię nie staramy się osłabić reakcji systemu odpornościowego w kontakcie z alergenem. Nawet nie próbujemy, bowiem w zupełności wystarczy usunięcie patologicznego stanu, jakim jest kontakt systemu odpornościowego z pochodzącym ze środowiska zewnętrznego alergenem. By to osiągnąć, niezbędna jest odbudowa ciągłości powłoki oddzielającej nasz organizm od środowiska zewnętrznego, na którą składają się skóra oraz błona śluzowa, głównie nadżerki w przewodzie pokarmowym i/lub drogach oddechowych. Całkowite usunięcie owych wyłomów w naszej powłoce wymaga czasu, toteż należy liczyć się z tym, że dietę monotematyczną będziemy stosowali długo – pół roku, a nawet rok i dłużej.

Tendencja do jak najbardziej zróżnicowanego odżywiania jest tym, co najbardziej przeszkadza w leczeniu alergii. Pytanie brzmi: czy człowiekowi jest do czegoś potrzebne modne dzisiaj zróżnicowane odżywianie? Prócz człowieka, żadne inne stworzenie nie wydziwia z odżywianiem. Czy znaczy to, że wszystkie one są na diecie monotematycznej? Przez całe tysiąclecia ludzie odżywiali się sezonowo, a więc tym, co o danej porze roku było dostępne. Jeszcze kilkadziesiąt lat temu odżywiano się właśnie tak, i nikomu jakoś nie brakowało urozmaicenia. Na zimę kisiło się dwie beczki kapusty, beczkę ogórków, a w piwnicy gromadzono po metrze (tak zwano wówczas kwintal czyli 100 kilogramów) ziemniaków na osobę. Do tego po worku cebuli, pietruszki i marchwi, połeć słoniny, i to starczało do wiosny. Chleb, który się wówczas jadało, nazywał się chleb, bo to był normalny chleb. Nie taki jak dzisiaj – pełnoziarnisty, na naturalnym zakwasie, wzbogacony, z dodatkiem otrąb. Otrębami karmiono świnie, chleb wypiekano z mąki, a ludzie byli na tyle zdrowi, że mogli ów chleb jeść, co dzisiaj należy do rzadkości.

Niegdyś w okresie zimowym jadło się jabłka i to w zupełności wystarczało. Obecnie o jabłkach nawet nikt nie wspomni. Na topie są banany, pomarańcze, mandarynki, kiwi. Czy takie odżywianie jest zdrowe? Wprost przeciwnie – trzeba mieć zdrowie, by móc się odżywiać w ten sposób. Obecnie rzadko kto je ma.

Tak więc, będąc na diecie monotematycznej, nie ma się co śpieszyć z wprowadzaniem nowych produktów żywnościowych, zanim nie zostaną osiągnięte trwałe efekty zdrowotne.

Dokładanie objawów oczyszczania do objawów uczulenia nie jest dobrym pomysłem. Z tego względu mikstury oczyszczającej w początkowej fazie leczenia alergii dzięki działaniom prozdrowotnym nie należy wdrażać. Natomiast dobre efekty uzyskuje się pijąc codziennie na czczo, bez względu na wiek, 50 ml alocitu z soku z aloesu.

Po całkowitym ustąpieniu objawów alergii należy podjąć próby wdrożenia mikstury oczyszczającej, rozpoczynając od minimalnej dawki. Alergicy najczęściej są uczuleni na owoce cytrusowe, toteż powinni rozpocząć nietypowo, a mianowicie od mikstury oczyszczającej z octem jabłkowym.

W trakcie diety monotematycznej, do czasu ustąpienia objawów alergii, dopuszczalne jest stosowanie leków antyalergicznych. Jeśli mimo radykalnego ograniczenia produktów żywnościowych objawy alergii są nadal bardzo uciążliwe, uniemożliwiające funkcjonowanie, a przecież coś jeść trzeba, należy rozpatrzyć zastosowanie kortykosteroidów. Trzeba jednak pamiętać, że leki te są stosunkowo bezpieczne, gdy są używane krótko, natomiast stosowane długotrwale mogą powodować poważne działania niepożądane.

Określenie dieta oznacza, że jest to sposób odżywiania stosowany doraźnie, do uzyskania oczekiwanych efektów zdrowotnych. Tak jest również w przypadku diety monotematycznej. Pytanie brzmi: kiedy ją zakończyć? Lepiej później, niż za wcześnie – taka jest prawidłowa odpowiedź. Jeśli chodzi o termin, to nie powinno to nastąpić prędzej, niż po trzech miesiącach stosowania diety monotematycznej. Po tym czasie można na próbę pojedynczo wdrażać nowe produkty żywnościowe.

Pierwszym produktem wprowadzanym jako próba skuteczności diety monotematycznej powinno być jabłko. Jeśli się „przyjmie”, to w dalszej kolejności wprowadzamy marchew i czerwone buraki.

Autor: Józef Słonecki